Chleb w kulturze ludowej Krajny

1. Krajna jako region historyczno-etnograficzny.

Linia graniczna regionu biegła wzdłuż Gwdy na zachodzie, Noteci na południu, Dobrzynki i Kamionki na północy, Brdy na północnym-wschodzie, następnie wzdłuż Jezior Koronowskich, nieistniejącej już strugi o nazwie Płytwica i dalej lądem między Trzeciewnicą a Ślesinem, aż do Noteci. Krajna pod względem geograficznym jest częścią Pomorza, natomiast etnograficznie, stanowi północną strefę graniczną Wielkopolski, razem z położonymi na południe od Noteci Pałukami. Od północy Krajna graniczyła z pomorskimi regionami etnograficznymi: Kosznajderią i Kaszubami; od wschodu z Borami Tucholskimi, a od zachodu z Krajną Wałecką.

2. Rodzaje pieczywa występujące na Krajnie.

Na Krajnie znane były chleby przaśne, czyli podpłomyki, robione z niezakwaszonego ciasta. Podpłomyki należą do najstarszych rodzajów pieczywa. Pierwotnie wypiekano je na rozgrzanym kamieniu. Potem pieczono je w gorącym popiele we wnękach kominowych, gdzie gotowano posiłki na otwartym ogniu, stawiając naczynia na metalowych stojakach (drybankach). Po I wojnie światowej kominki do gotowania zastąpiły murowane piece kuchenne z metalową płytą i fajerkami lub metalowe piece w typie westfalki (gwar. platy lub maszyny). Wraz z nowymi urządzeniami do gotowania pojawił się inny sposób pieczenia podpłomyków – ciasto kładziono bezpośrednio na rozgrzanej płycie pieca. Na Krajnie chleb przaśny pieczono też na patelni lub w glinianej brytfannie...

Cały tekst znajduje się poniżej.