
Fragment wystawy czasowej
Sarmatyzm to ideologia kulturowa trwająca od połowy XVI do początku XIX w., wywodząca się od przekonania, że szlachta polska pochodzi od starożytnego ludu Sarmatów. Sarmaci to lud koczowniczo-pasterski o pochodzeniu irańskim, którego protoplastę miał być Asarmot – biblijna postać, wnuk Noego.
Wzmianki o Sarmatach można znaleźć w pismach Herodota (V w p.n.e.) czy Ptolemeusza (II w n.e.). Lud ten słynął z doskonałego rzemiosła wojennego, wsławił się nawet w walce z Aleksandrem Macedońskim i Juliuszem Cezarem.
Do rozpowszechnienia poglądu o sarmackim rodowodzie Polaków przyczynił się „Traktat o dwóch Sarmacjach” autorstwa Macieja Miechowity (1457-1523). Było to dzieło najczęściej tłumaczonym na języki obce i wydawanym poza granicami Rzeczpospolitej.