Meble i wnętrza mieszkalne od połowy XVIII - XX w.
Wazon dekoracyjny „Pięć zmysłów”, mal. Bolesław Polankiewicz, około 1925, Chodzież
Ekspozycja stała Meble i wnętrza mieszkalne od połowy XVIII do początku XX wieku - przedmioty piękne i użyteczne prezentuje obiekty polskiego i europejskiego rzemiosła artystycznego uzupełnione przykładami malarstwa i grafiki. W gablotach umieszczone zostały przedmioty sztuki użytkowej: fajans, kamionka, porcelit, porcelana, szkło artystyczne, srebro, które pochodzą z różnych wytwórni europejskich. Kolekcję wiodącą stanowi zbiór wyrobów Fabryki Fajansów Stanisława Mańczaka w Chodzieży (k/Piły), która w latach 1924-29 należała do najlepszych w Polsce. Stanisław, z zawodu złotnik i jubiler, przybył do Chodzieży z Poznania w 1921 r. W kierowaniu fabryką pomagali mu bracia, artysta – rzeźbiarz Sylwester oraz Maksymilian. Sylwester był uczniem wybitnego polskiego rzeźbiarza i ceramika Konstantego Laszczki. Prezentowaną na wystawie figurkę Egipcjanki Sylwester Mańczak zaprojektował do tzw. serwisu egipskiego. W 1924 r. Stanisław Mańczak na kierownika chodzieskiej malarni powołał Bolesława Polankiewicza, zdolnego malarza, ucznia Gersona i dekoratora ceramiki z fabryki porcelany w Ćmielowie. Wazon z kobaltową dekoracją „Pięć zmysłów” jego autorstwa został wyróżniony na wystawach w Paryżu (w 1925 r.) i Poznaniu (w 1929 r.).
W klimat epoki rokoka, empiru, biedermeieru, historyzmu i secesji wprowadzają stylowe salony wraz z ich wyposażeniem. Są to pięknie zdobione, wielofunkcyjne meble, zgodne z gustami i potrzebami danej epoki m. in. gerydon, stolik do gry w szachy, krzesło nożycowe, niciak, sekretera, szezlong czy staropolska praska i gotowalnia. W saloniku złotym zaaranżowano wnętrze o charakterze buduaru, wyposażone w komplet wytwornych, złoconych mebli w typie francuskiego rokoka.
W 1798 r. znany artysta z Królewca Teodor Friedrich Tiet’z gościł u rodziny Goltzów w pałacu w Suchowie koło Wałcza. Namalował wówczas portret czteroletniego Karola Jerzego Goltza – potomka pomorskiego rodu władającego okolicznymi ziemiami od czasów średniowiecza.
W saloniku białym zgromadzono meble i sprzęty w stylu empiru i biedermeieru. Zgodnie ze staropolską tradycją na kaukaskim kobiercu tzw. modlitewniku umieszczono ikonę Matki Bożej z Dzieciątkiem, a pod nią broń. Portret kobiety w koronkowym, biedermeierowskim czepcu wykonał w 1829 r. warszawski artysta Józef Paszkiewicz. Malarstwa i rysunku uczył się w Królewskiej Malarni Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jego mistrzem był sam Marcello Bacciarelli.
Salonik zielony odtwarza wnętrze mieszkalne z 2 poł. XIX w. W architekturze i rzemiośle artystycznym był to okres historyzmu, który polegał na powrocie do wielkich stylów historycznych, powtarzających formy gotyku, renesansu, baroku, rokoka i klasycyzmu. W stylu „drugiego rokoka” wykonany został komplet mebli drezdeńskich, fornirowanych orzechem, zdobionych owalnymi plakietkami porcelanowymi z malowanymi „scenkami pasterskimi i antycznymi”.
W pomieszczeniach na piętrze w latach 1934 -1939 mieścił się gabinet oraz mieszkanie ostatniego polskiego konsula w Pile Tadeusza Drobniaka. Z dawnego wyposażenia konsulatu niestety nic się nie zachowało. W gabinecie konsula urządzono salon secesyjny, zachowując jednolitość stylową, tak charakterystyczną dla sztuki ok. 1900 r. Jego wnętrze, zdominowane przez zieleń, wypełniły meble i przedmioty sztuki użytkowej o nowych, płynnych formach przejętych ze świata flory i fauny. Kafle pieca, przeniesionego z kamienicy w Chodzieży, zdobią stylizowane kwiaty lilii i powoju. Z kolebki secesji - Wiednia pochodzi serwantka o bocznych kolumienkach w kształcie pędów roślinnych, lampa naftowa wisząca, przykryta abażurem z zielonego szkła, zdobionym sznurami koralików oraz skrzydłowy fortepian koncertowy wykonany w fabryce Josefa Schneidera. Wystawione w gablocie szkła secesyjne prezentują nowe technologie i nowy typ wzornictwa. Najcenniejszy zespół tworzą wazony pochodzące z wytwórni Ecole de Nancy utworzonej przez Emila Gallé. Jest to szkło wielowarstwowe, trawione i szlifowane, z dekoracją kwiatową bądź pejzażową.
Przedłużeniem salonu secesyjnego jest galeria poświęcona twórczości krakowskiego artysty Juliusza Kędziory (1908-1988), który zadebiutował w międzywojniu jako autor powieści, dramatów i obrazów o tematyce ludowej. Wyposażenie galerii stanowi komplet bukowych mebli giętych z wiedeńskiej wytwórni Thoneta. Polską odmianę art deco czyli „stylu roku 1925” reprezentują wyroby ze szkła ze znanej huty „Niemen” i „Hortensja”. Cechuje je prosta i zgeometryzowana forma.
Ekspozycja stała
